Sağlıklı Nesillerin Sırrı, Genetik Testlerde Saklı
Genetik testler “vücudumuzun haritası” diyebileceğimiz genlerden yola çıkarak, belirli bir hastalığı taşıyıp taşımadığımızı, herhangi bir riske yatkınlığımızın olup olmadığını, anne karnındaki veya yeni doğan çocuğumuzu nelerin beklediğini ya da mevcut bir hastalığa karşı nasıl bir tedavi almamız gerektiğini belirlemede klinisyenlere yardımcı olabiliyor. Yaptırdığınız bir genetik testin sonucu sadece sizin değil, gelecekteki neslinizin de sağlık tablosunu gösteriyor.
Genetik testler hayatınızı değiştirebilir
Genetik alanındaki hızlı gelişmeler, hastalıkların moleküler temeli hakkındaki bilgimizi artırmaktadır. Bu bilgi önemlidir, çünkü genetik testlerin geliştirilmesinde kullanılmakta ve genetik testlerin sonuçları da direk olarak hastaya sağlanan bakımın kişiye özel kılınmasına yardımcı olmaktadır.
Örneğin, tüm kanser hastalarının aynı şekilde tedavi edilmesi, yerini hızla kişiye özel tedaviye bırakmaktadır. Genetik testler, kişinin tedavi planlamasını etkileyebilecek moleküler mekanizmaları inceler. Kişinin tümörünün moleküler profillemesi yapılarak o kişiye uygun olan akıllı ilaç, immünoterapi gibi tedavi opsiyonları ve çeşitli ilaçlara olan direnç ve duyarlılıkları değerlendirilir. Hastanın tedavi ve takibi bu bilgiler ışığında yapılmakta, başarı oranlarında kayda değer artışlar gözlemlenmektedir.
Sadece kanser değil, diyabet, kalp, nadir hastalıklar, nörolojik hastalıklar gibi birçok kronik hastalığa yönelik takip ve tedavi imkanları da her gün yeni bir bulguyla gelişmektedir. Öte yandan, genetik biliminin tıp dünyasına kazandırdığı yeniliklerle tıp, artık sadece hastalığın tedavi sürecine dahil olmuyor. Sağlıklı yaşam panelleri sayesinde, aynı zamanda bireylerin kalıtsal ya da genetik nedenlerden kaynaklanan risklerinin hesaplandığı, daha uzun ve sağlıklı bir yaşama sahip olmalarını yönetecek verileri ortaya koyacak seviyeye de taşınmış durumda.
Yol gösterici genetik testlerin doğruluğu ve hastaya olasılıkların gerçekçi bir şekilde aktarılması herşeyden önemlidir
Genetik test sonuçları;
• Kalıtsal hastalıklarda erken teşhis ve erken müdahale ile hayat kurtarabilir
• Herhangi bir sebeple bir hastalığa yatkınlık ya da yakalanma korkusu taşıyan kişilerde büyük bir rahatlama sağlayabilir
• Gelecekteki aile planlaması için faydalı olabilir
Bu sonuçlar önemli yaşam kararlarımızda etkili olabilir. Bu yüzden, genetik testler, sadece kalite yönetimi uluslararası standartlara göre yapılan uzman personelin görev aldığı nitelikli laboratuvarlar tarafından yapılmalıdır.
Sonuç raporları tıbbı genetik alanında uzman ve deneyimli hekimler tarafından değerlendirilmelidir.
Hasta iletişiminde ise seçeneklerin ve olası sonuçların hastaya detaylı aktarıldığı, test öncesi ve sonrası genetik danışmanlık gerçek anlamda sunulmalıdır.
Genetik testler hangi amaçlarla yapılabilir?
1. Genetik hastalığı bilinen veya şüphelenilen bireyler için doğrulama veya dışlama amaçlı tanısal testler
2. Kişinin hayatında sağlık riski oluşturabilecek veya hayat kalitesini etkileyebilecek genetik hastalıkların tespiti için öngörücü testler
3. Kişinin yaşam tarzını yönlendirmesine ve sağlıklı yaşamasına yardımcı olacak genetik testler
4. Ailesel olarak aktarıldığı düşünülen genetik hastalıkların tespiti ve nasıl aktarıldığına ışık tutan soy ağacı çalışmaları için taşıyıcılık testleri
5. Hamilelik döneminde anne karnındaki bebeği genetik hastalık açısından incelemek için prenatal (doğum öncesi) testler
6. IVF sürecinde; anne baba adaylarında tespit edilen genetik hastalığı taşımayan embriyoların tespiti ve kromozom sayısı kontrolü amaçlı seçici testler
7. Tedavi amaçlı testler
8. Takip amaçlı testler